III Niedziela okresu zwykłego (C) – 26 stycznia
Pierwsze Czytanie (Ne 8,2-4a.5-6.8-10)
Czytanie z Księgi Nehemiasza
Gdy Izraelici mieszkali już w swoich miastach, wtedy zgromadził się cały lud jak jeden mąż na placu przed Bramą Wodną. I domagali się od pisarza Ezdrasza, by przyniósł księgę Prawa Mojżeszowego, które Pan nadał Izraelowi. Kapłan Ezdrasz przyniósł Prawo przed zgromadzenie, w którym uczestniczyli nie tylko mężczyźni, lecz także kobiety oraz wszyscy inni, którzy byli zdolni słuchać. I czytał z tej księgi na placu przed Bramą Wodną od rana aż do południa w obecności mężczyzn, kobiet i tych, którzy rozumieli; a uszy całego ludu były zwrócone ku księdze Prawa. Pisarz Ezdrasz stanął na drewnianym podwyższeniu, które zrobiono w tym celu. Ezdrasz otworzył księgę przed oczyma całego ludu, znajdował się bowiem wyżej niż cały lud; a gdy ją otworzył, cały lud się podniósł. I Ezdrasz błogosławił wielkiego Pana Boga; a cały lud podnosząc ręce odpowiedział: „Amen! Amen!”. Potem pokłonili się i upadli przed Panem na kolana, twarzą dotykając ziemi.
Czytano więc z tej księgi, księgi Prawa Bożego, dobitnie, z dodaniem objaśnienia, tak że lud rozumiał czytanie. Wtedy Nehemiasz, to jest namiestnik, oraz kapłan-pisarz Ezdrasz, jak i lewici, którzy pouczali lud, rzekli do całego ludu: „Ten dzień jest poświęcony Bogu waszemu, Panu. Nie bądźcie smutni i nie płaczcie!”. Cały lud bowiem płakał, gdy usłyszał te słowa Prawa. I rzekł im Nehemiasz: „Idźcie, spożywajcie potrawy świąteczne i pijcie napoje słodkie, poślijcie też porcje temu, który nic gotowego nie ma: albowiem poświęcony jest ten dzień Panu naszemu. A nie bądźcie przygnębieni, gdyż radość w Panu jest ostoją waszą”.
Psalm Responsoryjny: 18
R/. Słowa Twe, Panie, są duchem i życiem
Prawo Pańskie jest doskonałe i pokrzepia duszę,
świadectwo Pana jest pewne, nierozważnego uczy mądrości.
Jego słuszne nakazy radują serce,
jaśnieje przykazanie Pana i olśniewa oczy.
Bojaźń Pana jest szczera i trwa na wieki,
sądy Pana prawdziwe, wszystkie razem słuszne.
Niech znajdą uznanie przed Tobą †
słowa ust moich i myśli mego serca,
Panie, moja Opoko i mój Zbawicielu.
Drugie Czytanie (1Kor 12,12-30)
Czytanie z Pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian
Bracia: Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscy bowiem w jednym Duchu zostaliśmy ochrzczeni, aby stanowić jedno Ciało: czy to Żydzi, czy Grecy, czy to niewolnicy, czy wolni. Wszyscy też zostaliśmy napojeni jednym Duchem. Ciało bowiem to nie jeden członek, lecz liczne członki. Jeśliby noga powiedziała: Ponieważ nie jestem ręką, nie należę do ciała – czy wskutek tego rzeczywiście nie należy do ciała? Lub jeśliby ucho powiedziało: Ponieważ nie jestem okiem, nie należę do ciała – czyż nie należałoby do ciała? Gdyby całe ciało było wzrokiem, gdzież byłby słuch? Lub gdyby całe było słuchem, gdzież byłoby powonienie?
Lecz Bóg, tak jak chciał, stworzył różne członki umieszczając każdy z nich w ciele. Gdyby całość była jednym członkiem, gdzież byłoby ciało? Tymczasem zaś wprawdzie liczne są członki, ale jedno ciało. Nie może więc oko powiedzieć ręce: Nie jesteś mi potrzebna, albo głowa nogom: Nie potrzebuję was.
Raczej nawet niezbędne są dla ciała te członki, które uchodzą za słabsze; a te, które uważamy za mało godne szacunku, tym większym obdarzamy poszanowaniem. Tak przeto szczególnie się troszczymy o przyzwoitość wstydliwych członków ciała, a te, które nie należą do wstydliwych, tego nie potrzebują. Lecz Bóg tak ukształtował nasze ciało, że zyskały więcej szacunku członki z natury mało godne czci, by nie było rozdwojenia w ciele, lecz żeby poszczególne członki troszczyły się o siebie nawzajem. Tak więc, gdy cierpi jeden członek, współcierpią wszystkie inne członki; podobnie gdy jednemu członkowi okazywane jest poszanowanie, współradują się wszystkie członki.
Wy przeto jesteście Ciałem Chrystusa i poszczególnymi członkami. I tak ustanowił Bóg w Kościele naprzód apostołów, po wtóre proroków, po trzecie nauczycieli, a następnie tych, co mają dar czynienia cudów, wspierania pomocą, rządzenia oraz przemawiania rozmaitymi językami. Czyż wszyscy są apostołami? Czy wszyscy prorokują? Czy wszyscy są nauczycielami? Czy wszyscy mają dar czynienia cudów? Czy wszyscy posiadają łaskę uzdrawiania? Czy wszyscy przemawiają językami? Czy wszyscy potrafią je tłumaczyć?
Śpiew przed Ewangelią (Łk 4,18)
Alleluja, alleluja, alleluja
Pan posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę,
więźniom głosił wolność.
Tekst Ewangelii (Łk 1,1-4;4,14-21)
Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza
Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokonały pośród nas, tak jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa. Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono.
Potem powrócił Jezus w mocy Ducha do Galilei, a wieść o Nim rozeszła się po całej okolicy. On zaś nauczał w ich synagogach, wysławiany przez wszystkich. Przyszedł również do Nazaretu, gdzie się wychował. W dzień szabatu udał się swoim zwyczajem do synagogi i powstał, aby czytać. Podano Mu księgę proroka Izajasza. Rozwinąwszy księgę, natrafił na miejsce, gdzie było napisane: Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski od Pana. Zwinąwszy księgę oddał słudze i usiadł; a oczy wszystkich w synagodze były w Nim utkwione. Począł więc mówić do nich: «Dziś spełniły się te słowa Pisma, które słyszeliście».
Teofil
(Ne 8, 2-4a. 5-6. 8-10; 1 Kor 12, 12-30; Łk 1, 1-4; 4, 14-21)
Jest to piękne imię pochodzenia greckiego, którego popularność w naszych czasach, niestety maleje. Oznacza „kochający Boga” lub „kochany przez Boga”. Przez Ewangelię wg św. Łukasza imię Teofil nabrało szczególnego znaczenia.
W okresie Bożego Narodzenia bardzo często sięgaliśmy do informacji zebranych i zapisanych przez lekarza pochodzącego z Antiochii Syryjskiej, imieniem Łukasz, który był uczniem św. Pawła Apostoła i jednym z jego najwierniejszych towarzyszy. Tradycja Kościoła przypisuje mu autorstwo zarówno Ewangelii, jak i Dziejów Apostolskich.
W czytanym dzisiaj fragmencie Ewangelii św. Łukasz odsłania nam nie tylko motywy, dla których podjął się napisania tego dzieła, a także ujawnił metodę, którą posłużył się w pracy nad nim. Spotkał on bowiem w swoim życiu wielu naocznych świadków Ewangelii Chrystusa, którzy zarówno Jego słowa, jak i doświadczenie wydarzeń z Nim związanych nieśli w swoich sercach i umysłach. Oni to zgodnie z Jego wolą nie tylko opowiadali o tym, lecz czynili to z gorliwością charakteryzującą naocznych świadków. I tak to właśnie w Łukaszu zrodziła się potrzeba, którą ujął ciekawym stwierdzeniem: Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu, abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono. I tak oto lekarz, o sposobie myślenia historyka, postanawia po pierwsze, zbadać dokładnie wszystko; po drugie, od pierwszych chwil; po trzecie, opisać po kolei; i wreszcie określa adresata swojego dzieła – dla ciebie dostojny Teofilu.
Intrygujący jest adresat – dostojny Teofil. Możliwe, że był to cieszący się szacunkiem nawrócony poganin, możliwe, że była to symboliczna postać, za którą kryją się wszyscy czytelnicy tejże Ewangelii, a może i jedno i drugie. Nie bez znaczenia jest tu samo imię – Teofil, co znakomitym komentarzem opatrzył św. Ambroży: „Jeśli Boga kochasz, dla ciebie jest napisana; jeśli dla ciebie jest napisana, przyjmij dar ewangelisty i podarunek przyjaciela zachowaj pilnie w głębi serca” (Wykład Ewangelii według św. Łukasza).
Imię Teofil wskazuje też na fakt, że głównymi adresatami Ewangelii, są nawróceni poganie. Łukasz przedstawia im Chrystusa, jako centrum dziejów całej ludzkiej społeczności.
W Dziejach Apostolskich przedstawia życie pierwotnego Kościoła, skupiając się przede wszystkim na działalności św. Piotra i św. Pawła. Kościół Chrystusowy w jego oczach jest przeniknięty nadprzyrodzoną opieką Ducha Świętego. To właśnie ten Duch jest najwyższą gwarancją Kościoła, a świadomość tego daje Łukaszowi nadzwyczajne poczucie bezpieczeństwa w redakcji tekstu. Autor nie boi się prawdy i wie, jak ją przedstawić. Dzieje Apostolskie to nie jest dzieło akademika, lecz prawdziwego historyka, który widzi działanie Pana Wszechświata na tej ziemi, odkrywa Jego logikę i nie boi się jasno i bez skrępowania o tym pisać, nie trwożąc się, że ktoś zarzuci mu nienaukowe podejście.
Można spokojnie zaryzykować stwierdzenie, że ten, kto nie przepracuje tekstu Dziejów Apostolskich, będzie miał gigantyczne problemy ze zrozumieniem Kościoła Chrystusowego i to zarówno w jego historii, jak i dzisiaj.
W pisaniu zaś Ewangelii zamysłem redakcyjnym Łukasza jest ukazanie dziejów Chrystusa zmierzającego z Nazaretu do świętego Jeruzalem, w którym ma dopełnić się Jego dzieło odkupienia ludzkości. I tak dzisiaj Ewangelista zaprasza nas do Nazaretu, na początek Jezusowej drogi, do synagogi, w której to On obecny swoim zwyczajem na szabatowym nabożeństwie ogłasza uroczyście, że jest zapowiadanym przez proroka Izajasza, Mesjaszem. Przeczytane wtedy przez Niego słowa proroka właśnie w Roku Jubileuszowym, warto przemyśleć: Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski Pana.
Św. Łukasz bez zahamowani opisał gwałtowną reakcję ziomków Jezusa na to Jego stwierdzenie. Wyprowadzili Go za miasto, aby strącić z urwiska. On jednak przeszedłszy pośród nich, oddalił się (Łk 4,30). I tak Jezus, dopełniwszy dzieła odkupienia, przechodzi w swoim Kościele przez wieki, pomimo faktu, że ciągle chcą Go zabić.
Jeśli chcesz spotkać Jezusa, zrozumieć Go i pójść z Nim, to musisz być Teofilem – musisz pozwolić się pokochać przez Boga i odpowiedzieć Mu miłością. Sam rozum to zbyt mało. Najważniejsza jest droga serca, a innej drogi nie ma!
Ks. Lucjan Bielas
